सेकंड ओपेनियन

 

आज  व्हॉटस अप्प वरती फिरणारा लेख वाचनात आला .  व्यंकटेश माडगूळकरांच्या पुस्तकांचा संदर्भ देणारा लेख होता . या लेखामध्ये आपले सेकंड ओपेनियन  किती महत्वाचे असते हे सांगितले होते . 

हा लेख वाचल्यानंतर माझ्या मनात विचार आला , आपल्याला महत्वाचे निर्णय घेतना  याचा उपयोग होऊ शकतो 

सामान्यपणे आपण सेकंड ओपेनियन हा शब्द डॉक्टर , मेडिकल टेस्ट या संदर्भात वापरतो पण आपल्या आयुष्यात महत्वाचे निर्णय घ्यायचे असतील तर या दुसऱ्या मताचा खूप उपयोग होऊ शकतो . 

आपल्या जीवनात असे खूप प्रसंग येतात जिथे आपल्याला हे दुसरे मत फायदेशीर ठरू शकते .

राहुल एक हुशार, मेहनती  तरुण होता. इंजिनीअरिंगचं शिक्षण पूर्ण करून त्याला एका  नामांकित कंपनीत नोकरी मिळाली होती. त्याचं आयुष्य सुरळीत सुरू होतं. मात्र काही महिन्यातच  त्याला वाटू लागले की, ही नोकरी माझ्या  मनासारखी नाही. दैनंदिन काम, ऑफिसची स्पर्धा, वेळेचं बंधन – हे सगळं त्याच्या स्वप्नातल्या आयुष्याशी जुळत नव्हतं. त्याला आपला व्यवसाय सुरू करायचा होता. एक नवीन वाट शोधायची होती.

पण मनात विचारांचे वादळ सुरू होतं –

“ही नोकरी सोडायची का?”

“जोखीम खूप आहे.”

“आई-बाबांचा विश्वास कमी होईल का?”

“मित्र काय म्हणतील?”

“ व्यवसाय नीट चालला नाही तर .. आपण रस्त्यावर येऊ …”

राहुलने एक निर्णय घेतला – “नाही! ही नोकरी पुरेशी आहे. व्यवसायाचं धाडस माझ्यात नाही.”

त्याने स्वतःला समजावलं की,  नोकरी मध्ये स्थिरता आहे . आपण व्यवसायाचा विचार डोक्यातून काढून टाकायचा. डोक्याने व्यवसायाचा विचार करणे सोडून दिले प… 

पण, मन शांत नव्हते 

एका रविवारच्या संध्याकाळी राहुल एका कॅफेमध्ये आपल्या जुन्या कॉलेज मित्राला  – अनिकेतला  भेटला. अनिकेत सध्या  त्याचा स्वतःचा छोटासा स्टार्टअप  बिझनेस चालवत होता. गप्पांमध्ये राहुलने आपली मनःस्थिती उघड केली.

अनिकेतने शांतपणे त्याचं बोलणं ऐकून घेतलं  आणि हसून म्हणाला,

“राहुल, तुझा विचार चुकीचा नाही. पण निर्णय घेण्याआधी दुसऱ्याचं मत ऐकणं, म्हणजे सेकंड ओपिनियन घेणे , हे कधीही चूक नसते .”

त्याने उदाहरण दिलं –

“जसं डॉक्टरकडे आपण एका निदानासाठी जातो, पण शंका असली की दुसऱ्या डॉक्टरचा सल्ला घेतो. तसंच विचारांचंही असतं. आपण एखाद्या अडचणीत अडकलो की, मन एकच विचार करतं – पण तो नेहमी योग्य असेलच असं नाही.”

राहुलला हे पटायला लागलं.

अनिकेतच्या सल्ल्याने प्रेरित होऊन राहुलने काही  जाणकार लोकांना भेटायला सुरुवात केली.

त्याने एक Mentor शोधला – शेखर सर, एक अनुभवी उद्योजक.

शेखर सरांनी त्याला विचारले –

“तूला व्यवसाय का करायचा आहे, आणि तो कसा वेगळा असेल?”

त्यांच्याशी झालेल्या संवादातून राहुलला उमगलं की व्यवसाय म्हणजे फक्त स्वप्न नव्हे – ती एक जबाबदारी आहे.

त्याच वेळी, राहुलने आपल्या आई-वडिलांशी सुद्धा मनमोकळं बोलणं केलं.

त्यांना वाटायचं की तो नोकरीवर खूश आहे. पण जेव्हा राहुलने आपले विचार स्पष्ट सांगितले, तेव्हा त्यांना आश्चर्य वाटलं, पण ते तयार होते त्याच्या पाठीशी उभं राहायला – “पण योग्य तयारीने कर,” असा सल्ला त्यांनी दिला.

राहुलने हे सगळं ऐकून आपला निर्णय पुन्हा विचारात घेतला.

सेकंड ओपिनियनमुळे त्याचा दृष्टिकोन बदलला.

त्याचा बिझनेस आता व्यवस्थित चालू आहे .

तो म्हणतो,

“जर मी त्या दिवशी अनिकेतशी बोललो नसतो, किंवा शेखर सरांचा सल्ला घेतला नसता, तर कदाचित मी अजूनही एकाच विचारात अडकून राहिलो असतो. कदाचित माझे बिझनेस मन होण्याचे स्वप्न हे स्वप्न च राहिले असते ”

 चाळीस वर्षाची कोमल आपला  जोडीदार  शोधताना   विशिष्ट गोष्टींचा विचार करत होती . आपल्या मतावर  ठाम असलेल्या कोमलला तिच्या मावशीने जोडीदार कसा  असावा याचे सुंदर दाखले दिले . आपल्या मनातील जोडीदार नव्या नजरेने पाहण्यास सुरुवात केली . काही दिवसात तिला साजेसा जोडीदार मिळाला व ती आता सुखाने संसार करत आहे . 

करिअर  निवडताना बऱ्याच तरुण वर्गाची अशीच अवस्था होते . आपण आपले विचार समोरच्या योग्य  व्यक्तिसमोर मांडले तर आपल्याला निर्णय घेणे सोपे होते . 

आपले मन एकाच वेळेस अनेक विचार करते , पण एखाद्या निर्णयाच्या वेळी ते “पिंजऱ्यातल्या पक्ष्यासारखे ” अडकून पडते . अशावेळी, दुसऱ्याचे अनुभव , मत विचारात घेऊन आपल्या विचारांना एक नवी दिशा मिळू शकते .

सेकंड ओपिनियन आपला अंध कोपरा उघडतो . वैकल्पिक दृष्टिकोन समजतो. आपली भीती, शंका दूर होते व आपल्याला आत्मविश्वास मिळतो.

अर्थात, प्रत्येक सल्ला पाळायचाच असतो असं नाही. पण ऐकणं, विचार करणं आणि मग निर्णय घेणं – हे शहाणपणाचं असतं.

सेकंड ओपिनियन म्हणजे निर्णय दुसऱ्यावर टाकणं नव्हे,

तर तो निर्णय जास्त योग्य करण्याची एक संधी असते.

मन हे पाणी आहे – कधी स्वच्छ, कधी गढूळ.

दुसऱ्याच्या अनुभवाच्या प्रकाशात ते स्पष्ट होतं.

जेव्हा तुम्ही अडचणीत असता, निर्णयाच्या वळणावर उभे असता –

तेव्हा स्वतःलाच विचाराचं दुसरं दार उघडण्याची संधी द्या.

कधी कधी…

एका साध्या संवादातून सुद्धा आयुष्याची दिशा बदलू शकते.